Prowent – stary spichlerz
Z najstarszych inwentarzy dotyczących Prownetu dowiadujemy się, iż znajdował się tam browar, piętrowy dom mieszkalny, wozownia, browar i stajnia wraz z psiarnią. Inny dokument wymienia również piekarnię oraz stajnię ze spichrzem. Kolejno w 1713 roku, nieco dokładniejszy opis podwórza gospodarczego informuje o znajdujących się tam budynkach z nietrwałego materiału, wymieniając wśród nich młyn konny, stajnię, browar z „ozdownią” (słodownią), gorzelnię, chlew oraz studnię. Do otoczonego parkanem podwórza przylegał sad, zaś w podwórzu wymieniono również łodzie dębowe do łowienia ryb.
Murowane budynki na Prowencie zaczęto wznosić za czasów Teofili Potulickiej. Wtedy to, oddalony od głównego podwórza, stanął okazały spichlerz. Według dostępnych źródeł, zbudowany został w ostatniej ćwierci XVIII wieku. Założony na planie prostokąta o wymiarach 41 x 28,5 m posiadał piwnicę ze sklepieniami spoczywającymi na filarach, małe prostokątne okna zabezpieczone kratami lub okiennicami, cały zaś budynek był przykryty dachem dwuspadowym. Drewniany strop dzielił wnętrze na dwie kondygnację oraz poddasze, jako trzeci poziom składowania zboża.
Poniżej, na dawnym planie widoczne jest całe zaplecze gospodarcze kórnickiego zamku, wraz ze spichlerzem oraz przyległymi do niego dwoma budynkami, z których pierwszy mieścił stajnię i wozownię, drugi zaś stajnię, wozownię i chlew.
Spichlerz w dawnej postaci widoczny jest również na najstarszym planie Kórnika z 1798 roku (nr 8).
W 1873 roku Jan Działyński zdecydował, by w Kórniku udzielić schronienia bibliotece likwidowanej Szkoły Polskiej w Paryżu, przeznaczając na ten cel spichlerz. Prace adaptacyjne trwały do kwietnia 1875 roku. Ze sporządzonego w 1878 opisu wynika, że pomieszczenia biblioteczne mieściły się na dwóch kondygnacjach i obejmowały księgozbiór, w skład którego wchodziło 22 300 tomów, 196 rękopisów, 1 507 map oraz zbiór grafik liczący 3 650 prac. W 1925 roku jedna część zbiorów przekazana została Uniwersytetowi Wieleńskiemu, druga zaś Bibliotece Narodowej w Warszawie. W 1926 roku, zarząd Fundacji postanowił, by obiekt ten przebudować na potrzeby administracyjne. Sporządzony projekt zakładał powiększenie otworów okiennych dawnego spichlerza zaś w bocznej, zachodniej elewacji powstały nowe drzwi. W trakcie prac, oprócz wybudowania pokoi na poddaszu, postawienia nowych ścian działowych, itd., rozebrano również XVIII-wieczne, wsparte na filarach sklepienia w piwnicach.
W dniu 24 maja 1931 roku w budynku miał miejsce pożar. W porę zauważony i ugaszony ogień nie naruszył stropów, jednak zniszczony dach musiał zostać rozebrany.
Ta sytuacja pozwoliła na zaprojektowanie nowego mansardowego dachu, z dodatkową mieszkalną kondygnacją, mieszczącą 14 pokoi o wysokości 3m i dość znacznym metrażu. Przebudowa ta zmieniła radyklanie pierwotną bryłę starego spichlerza.
W takiej postaci, pełniąc różne funkcje, budynek przetrwał do dziś.
źródło tesktu: Zamek w Kórniku, Róża Kąsinowaka
Zapraszam również na stronę https://kornik.travel/pl/obiekty/zwiedzanie/prowent
