Osiedle przy ul. Staszica
Na początku lat 60-tych ubiegłego stulecia, prócz kilku domków jednorodzinnych, w Kórniku nie budowano prawie nic. Kilkusetletnie domki waliły się, a liczba mieszkań z roku na rok szczuplała. W Kórniku złożonych było 155 wniosków o przydział mieszkań, w ewidencji władz figurowało ponadto 16 rodzin mieszkających w lokalach niemieszkalnych, 121 rodzin mieszkających w lokalach nadmiernie zagęszczonych (poniżej 5m2 na osobę), 16 rodzin mieszkających w budynkach awaryjnych przeznaczonych na rozbiórkę, itd.
Wyliczono, że do końca 1965 roku potrzeba miastu 180 mieszkań z 431 izbami. Potrzeb tych Prezydium MRN nie było w stanie zaspokoić. Sytuacja cyklicznie ulegała pogorszeniu, ponieważ z roku na rok Architekt Powiatowy kwalifikował coraz więcej starych domów do rozbiórki.
Sytuacja mieszkaniowa w Kórniku w połowie lat 60-tych stawała się wręcz katastrofalna.
Pojawiło się jednak światełko w tunelu. Z projektem utworzenia Spółdzielni Mieszkaniowej wyszedł swego czasu (1959r) Franciszek Hołderny, znany działacz społeczny. Spółdzielnia bardzo szybko rozwijała się, licząc w 1961 roku już 46 członków i 4 zakłady pracy.
Z ramienia Spółdzielni w grudniu 1964 roku został oddany do użytku blok spółdzielczy przy Pl. Powstańców Wielkopolskich, o 36 mieszkaniach i 102 izbach. Miał to być jednak tylko wstęp do szerszej działalności Spółdzielni, która w perspektywie najbliższych lat planowała budowę domów mieszkalnych, aż do zaspokojenia potrzeb mieszkańców. Wg doniesień Głosu Wielkopolskiego z 3 kwietnia 1963 roku „Budowa będzie zlokalizowana na osobnym osiedlu, które stanie się pewnego rodzaju wydzieloną częścią Kórnika z osobnymi punktami usługowymi, sklepami, itd.” Miało to jednak nastąpić dopiero po skanalizowaniu miasta.
Spółdzielnia Mieszkaniowa do końca lat 60-tych miała dysponować dwoma blokami posiadającymi ponad 100 mieszkaniami, a budowa dalszych 2 bloków miała rozpocząć się w 1968 roku (oddanie do użytku w 1969). Wybrano również miejsce realizacji: „Budowa osiedla składającego się z 6 domów wraz z urządzeniami komunalnymi zlokalizowana jest za Szkołą Podstawową nr. 1 w Kórniku”.
Zdjęcie poniżej zostało wykonane mniej więcej w miejscu, w którym obecnie znajduje się ulica Działyńskich. Na drugim planie biegnie ulica Dworcowa, na trzecim planie Szkoła Podstawowa nr 1 w Kórniku, za szkołą planowany plac budowy pod nowe osiedle.
Kolejne zdjęcie również prezentuje wspomniany plac budowy. Zdjęcie zostało wykonane podczas sadzenia drzewek przy szkole podstawowej w 1955 roku. Widok od szkoły w kierunku ulicy Reja i Mickiewicza (w tle widać Bibliotekę Publiczną). Podczas robienia zdjęcia nie było jeszcze „bloku wojskowego” i ulicy Staszica.
Kolejne zdjęcie z sadzenia drzewek.
Ostatnie zdjęcie prezentuje chyba najbardziej okazale plac budowy. Zostało wykonane z boiska szkoły podstawowej. W prawej części zdjęcia widać transformator, który stoi obecnie między blokiem nr 20 a Oazą.
W 1968 roku sytuacja mieszkaniowa w Kórniku była nadal tragiczna. Budowa domów jednorodzinnych postępowała bardzo słabo, z funduszu rad narodowych nie postawiono – pomimo zapewnień – ani jednego domu. Spółdzielnia Mieszkaniowa dysponująca wstępnie zatwierdzonym projektem budowy osiedla, otrzymała odmowę tzw. uprawnień wodnych od Wydziału Gospodarki Wodnej Prezydium WRN, pozbawiając tym samym możliwości odprowadzania ścieków.
W czerwcu 1969 roku odbyło się walne spotkanie członków Spółdzielni Mieszkaniowej. Po ożywionej dyskusji ustalono, iż kórnicka spółdzielnia jest zbyt mała, aby móc rozwijać poważniejszą działalność inwestycyjną. Podjęto zatem uchwałę o połączeniu jej z Powiatową Spółdzielnią Mieszkaniową w Śremie, która zapewniała, że Kórnik na tym zyska. Fakt połączenia obu spółdzielni miał urealnić odległe dotąd perspektywy wybudowania dwóch bloków mieszkalnych w Kórniku. Warunkiem rychłego rozpoczęcia budowy miało być doprowadzenie przez Prezydium wodociągu do placu budowy.
Obietnice okazały się jednak płonne. Prezydium wywiązało się z zadania doprowadzenia wodociągu; pomimo trudnych warunków atmosferycznych, w styczniu 1971 roku doprowadzono wodę na „górkę”. Śrem nie kwapił się jednak w dalszym ciągu z wkroczeniem na teren budowy w Kórniku tłumacząc się na łamach prasy „splotem przyczyn” uniemożliwiających rozpoczęcie realizacji.
Tymczasem w Kórniku brak mieszkań stał sie na tyle dotkliwy, iż zdarzały się przypadki samowoli w zajmowaniu mieszkań komunalnych. Mieszkania zostały zajmowane siłą, poprzez rozrywanie pieczęci urzędowych i zamków w drzwiach.
Ostatecznie prace na nowym osiedlu ruszyły. W czerwcu 1972 roku można było oglądać pierwsze rosnące mury blokowiska. Pod koniec 1972 roku, dwa 30 rodzinne bloki wkraczały w końcową fazę, a pozostałe dwa doprowadzone były do stanu surowego.
Poniżej zdjęcie bloku nr 12 podczas robienia elewacji. W tle bloki nr 10 i 20 w trakcie budowy oraz blok nr 8 już zrealizowany. Zdjęcie wykonane z miejsca, w którym obecnie znajduje się blok nr 15 (biała podkowa).
Pierwszy blok został oddany do użytku w grudniu 1972 roku, drugi w marcu 1973 roku, trzeci w lipcu 1973. Czwarty, 50 rodzinny blok został ukończony w kwietniu 1974 roku, klucze do mieszkań wręczył prezes Powiatowej Spółdzielni Mieszkaniowej w Śremie. Kolejno przystąpiono do budowy trzech kolejnych bloków o ilości 160 mieszkań.
Zdjęcie poniżej zostało wykonane w 1975 roku podczas rocznicy „Zwycięstwa nad Faszyzmem’ organizowanej w Szkole w Kórniku. W tle delegacji ZBOWiD’owców z powiatu można dostrzec budujący się blok nr 14? (z prawej strony drzewa widać budowę pierwszej kondygnacji, znad bloku nr 10 wyrasta dźwig).
W roku 1976 na osiedlu wybudowano Sklep wielkopowierzchniowy „SAM”.
Na zdjęciach poniżej podziwiać możemy osiedle z dawnych lat.
Na pierwszym zdjęciu dostrzec można okazałe drzewa (prawdopodobnie topole), których sadzenie mogliśmy oglądać na jednym z pierwszych zdjęć tego artykułu.
Kolejne zdjęcie to widok z bloku nr 12. Paradoksalnie, najciekawszym elementem na zdjęciu jest droga przez pole, dobrze znana wszystkim mieszkańcom blokowiska.
Zdjęcie poniżej przedstawia blok nr 8 w pierwszych latach po wybudowaniu.
Kolejne zdjęcia w kolorze przedstawiają bloki z lat 80’tych i 90’tych
Zdjęcie poniżej obrazuje parking przy bloku nr 10. W tle wspomniany wyżej transformator.
Na koniec zdjęcie placu zabaw i nieśmiertelnych drabinek.
Poniżej widok na osiedle z ostatnich lat.
Podziękowania za pomoc przy artykule dla:
- Pana Macieja Nowaka
- Pana Sławka Rajkowskiego
- Pana Michała Sobkowiaka
